Η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα και η παχυσαρκία αποτελούν τις τρεις κυριότερες αιτίες θανάτων παγκοσμίως, οι οποίες όμως θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με την υιοθέτηση υγιών συνηθειών και συμπεριφορών. Η νέα αυτή επιστημονική έρευνα ήρθε στο φως μέσα από το έντυπο The Lancet στο οποίο δημοσιεύτηκε.
Η επιστημονική ομάδα του Δρ. Κρίστοφερ Μάρεϊ, διευθυντή του Ινστιτούτου Στατιστικών Υγείας του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον του Σιάτλ, αξιολόγησε 79 διαφορετικούς κινδύνους θανάτου σε 188 χώρες. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αποφευχθούν, από την ατμοσφαιρική ρύπανση έως το ανασφαλές νερό, ευθύνονται για ολοένα περισσότερους θανάτους και ασθένειες στον πλανήτη.
Η υπέρταση κατατάσσεται ως ο Νο 1 «δολοφόνος», θεωρούμενη υπεύθυνη για 10,4 εκατ. θανάτους, διεθνώς, το 2013. Το ειδικό βάρος της στη θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 49% από το 1990 έως σήμερα. Η υπέρταση είναι πιο επικίνδυνη για τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες.
Συνολικά οι θάνατοι που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, αν οι άνθρωποι ζούσαν πιο υγιεινά, εκτιμώνται σε σχεδόν 31 εκατομμύρια το 2013 έναντι 25 εκατ. το 1990. Περίπου 1 στους 5 θανάτους (21%), παγκοσμίως, αποδίδεται σε κινδύνους που σχετίζονται με την κακή διατροφή.
Έτσι, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’90, στη λίστα των δέκα κυριότερων κινδύνων ήταν ο υποσιτισμός των παιδιών και το μη πόσιμο νερό, σήμερα τη θέση τους παίρνουν η υψηλή χοληστερόλη και η κατάχρηση αλκοόλ.
Επίσης, οι κίνδυνοι διαφέρουν σήμερα αρκετά μεταξύ των δύο φύλων. Το κάπνισμα είναι μεγαλύτερο πρόβλημα για τους άνδρες (Νο 2 κίνδυνος, σχετιζόμενος με 4,4 εκατ. θανάτους), από ό,τι για τις γυναίκες (Νο 6 κίνδυνος, με 1,4 εκατ. θανάτους). Το αλκοόλ βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα κινδύνων για τους άνδρες (Νο 6), αλλά όχι για τις γυναίκες.
Τα παιδιά αντιμετωπίζουν διαφορετικούς κινδύνους έναντι των ενηλίκων. Για τα παιδιά κάτω των πέντε ετών ο υποσιτισμός παραμένει η Νο 1 αιτία θανάτου (1,3 εκατ. θάνατοι το 2013).
Όσον αφορά τους κυριοτερους παράγοντες απώλειας υγείας στους ενηλίκους, είναι ανάλογοι με τους κινδύνους πρόωρου θανάτου. Η πρώτη τριάδα είναι η υπέρταση, το κάπνισμα και ο μεγάλος δείκτης μάζας σώματος (παχυσαρκία).
Οι κίνδυνοι εμφανίζουν και γεωγραφική διαφοροποίηση: για παράδειγμα, στη Μ.Ανατολή και τη Ν.Αμερική η παχυσαρκία βρίσκεται στην κορυφή των κινδύνων, στην Ασία η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι Νο 1, ενώ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το κάπνισμα.
