Οι οδοντόκρεμες χωρίς φθόριο είναι κατάλληλες για τα παιδιά κάτω των 2 ετών, αλλά και για όσους ενήλικες έχουν επιφυλάξεις για την χρήση φθορίου. Πρέπει να γνωρίζετε όμως ότι σε αντίθεση με την παιδική οδοντόκρεμα χωρίς φθόριο που συνιστάται από τους οδοντιάτρους μέχρι την ηλικία των 2 ετών, η χρήση οδοντόκρεμας χωρίς φθόριο από παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και ενήλικες έρχεται σε αντίθεση με τις συμβουλές της συντριπτικής πλειοψηφίας των οδοντιάτρων.
Τι είναι το φθόριο;
Το φθόριο είναι μια ουσία με μεγάλη τοξικότητα που η πρόσληψη της από τον άνθρωπο σε υψηλές δόσεις προκαλεί σοβαρές παρενέργειες και μπορεί να επιφέρει ακόμη και το θάνατο. Πριν βιαστούμε όμως να βγάλουμε συμπεράσματα πρέπει να σκεφθούμε ότι κάτι ανάλογο ισχύει και με σχεδόν όλα τα φάρμακα αλλά ακόμη και με το ίδιο το οξυγόνο που αναπνέουμε.
Φθόριο και τερηδόνα
Κυριολεκτικά χιλιάδες έρευνες έχουν αποδείξει ότι το φθόριο είναι το ισχυρότερο όπλο μας για την προστασία από την τερηδόνα. Χρησιμοποιώντας οδοντόκρεμα χωρίς φθόριο αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος να προσβληθούν τα δόντια μας από τερηδόνα. Επίσης το φθόριο θεωρείται απαραίτητο για την σωστή ανάπτυξη των δοντιών στα παιδιά. Η ευρεία χρήση φθοριούχων οδοντοκρεμών είναι ο κυριότερος παράγοντας που οδήγησε στην σημαντική μείωση της τερηδόνας σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια.
Σχεδόν όλες οι σύγχρονες οδοντόκρεμες περιέχουν φθόριο, που θεωρείται πλέον σαν ένα απολύτως απαραίτητο συστατικό για την υγεία των δοντιών. Η ευρεία χρήση φθοριούχων οδοντοκρεμών είναι ο κυριότερος παράγοντας που οδήγησε στην σημαντική μείωση της τερηδόνας σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια. Το φθόριο δυναμώνει το σμάλτο των δοντιών και το προφυλάσσει από τα οξέα που παράγουν τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας, προστατεύοντας τα από την εκδήλωση τερηδόνας. Το φθόριο στις οδοντόκρεμες περιέχεται συνήθως σαν φθοριούχο νάτριο, μονοφθοροφωσφορικό νάτριο ή φθοριούχος κασσίτερος σε συγκεντρώσεις μέχρι 1450ppm. Υπάρχουν ορισμένες φθοριούχες οδοντόκρεμες με ακόμη υψηλότερες συγκεντρώσεις φθορίου αλλά προορίζονται μόνο για περιορισμένη χρήση από άτομα ειδικών ομάδων με υψηλό κίνδυνο τερηδόνας (πχ. ασθενείς με ξηροστομία ή ηλικιωμένους με εκτεταμένη αποκάλυψη ριζών).
Το φθόριο υπάρχει ελεύθερο στη φύση και το λαμβάνουμε καθημερινά από πολλές πηγές. Ακόμη και αν χρησιμοποιούμε οδοντόκρεμα χωρίς φθόριο, και πάλι θα το καταναλώσει ο οργανισμός μας μέσω της διατροφής μας (πίνοντας νερό ή τρώγοντας ψάρια). Και μάλιστα με αυτόν τον τρόπο θα εισέλθει άμεσα και στον μεταβολισμό μας ενώ ανάλογος κίνδυνος δεν υπάρχει από την οδοντόκρεμα, εφόσον φυσικά δεν την καταπίνουμε. Η χρήση οδοντόκρεμας χωρίς φθόριο συνίσταται σε ειδικές περιπτώσεις.
Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η χρήση οδοντόκρεμας χωρίς φθόριο από παιδιά μέχρι την ηλικία των 2 ετών συστήνεται όχι γιατί δεν χρειάζονται φθόριο (μάλιστα ισχύει το αντίθετο) αλλά μόνον λόγω του ότι δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα καταπίνουν την οδοντόκρεμα και επομένως και το φθόριο. Η λήψη φθορίου είναι απαραίτητη για τα παιδιά ιδίως κατά την περίοδο ανάπτυξης των μόνιμων δοντιών για αυτό και μπορεί να χρειαστεί και η συμπληρωματική χορήγηση φθορίου. Όμως η ανεξέλεγκτη κατάποση φθορίου είναι πιθανόν να οδηγήσει σε λήψη υπερβολικής δόσης που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως η φθορίαση.
Φθοριούχες οδοντόκρεμες
Οι φθοριούχες οδοντόκρεμες θεωρούνται απόλυτα ασφαλείς από την συντριπτική πλειοψηφία των οδοντιάτρων σε όλες τις χώρες του κόσμου (δηλαδή από την επαγγελματική ομάδα που θα είχε το μεγαλύτερο οικονομικό όφελος αν χρησιμοποιούσαμε μόνο οδοντόκρεμες χωρίς φθόριο και τα δόντια μας χάλαγαν συχνότερα λόγω τερηδόνας).
Βέβαια απαραίτητες προϋποθέσεις είναι:
1) να χρησιμοποιούμε την φθοριούχο οδοντόκρεμα σύμφωνα με τις οδηγίες, δηλαδή απλά να χρησιμοποιούμε την σωστή ποσότητα και να μην την καταπίνουμε
2) να μην ισχύει κάποια από τις περιπτώσεις της επόμενης παραγράφου
για παιδιά μικρότερα των 2 ετών (ή μέχρι να μάθουν να μην καταπίνουν την οδοντόκρεμα)
3) αν έχει διαπιστωθεί ότι έχετε αλλεργία στο φθόριο ή αν σας το συστήσει ο γιατρός σας λόγω κάποιου άλλου προβλήματος υγείας
4) αν ζείτε σε περιοχή όπου το νερό που πίνετε έχει πολύ υψηλά επίπεδα φυσικού φθορίου, οπότε δεν χρειάζεστε επιπλέον φθόριο. Ερωτείστε σχετικά τον οδοντίατρο σας.
Το φθόριο ως χημική ουσία
Το φθόριο είναι μια χημική ουσία. Ανεξάρτητα αν παράγεται απευθείας από την φύση ή τεχνητά μέσω χημικής επεξεργασίας, η δράση του είναι ακριβώς η ίδια.
Οι βιολογικές οδοντόκρεμες
Ένα είδος οδοντόκρεμας χωρίς φθόριο είναι οι βιολογικές οδοντόκρεμες. Αυτού του είδους οι οδοντόκρεμες χωρίς φθόριο έχουν ευεργετικές ιδιότητες για τη στοματική υγιεινή.
Τα συστατικά της βιολογικής οδοντόκρεμας
Οι οργανικές οδοντόκρεμες τζελ ή πάστες διαφέρουν εντελώς από τις συμβατικές, καθώς βασίζονται στα φυσικά βότανα και έλαια, όπως είναι η μέντα ή το έλαιο ευκαλύπτου. Πολλές «πράσινες» οδοντόκρεμες περιλαμβάνουν κανέλα και λεμόνι, ενώ χρησιμοποιούν ως φυτική γλυκαντική ουσία, την ξυλιτόλη που προέρχεται από μούρα, καλαμπόκι, φρούτα και λαχανικά. Ουσιαστικά, αντικαθιστά το φθόριο της συμβατικής οδοντόκρεμας, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει τη στοματική υγιεινή από την πλάκα και έχει καταπραϋντικές ιδιότητες. Επιπλέον, για λαμπερό χαμόγελο και κάτασπρα δόντια, οι βιολογικές οδοντόκρεμες διαθέτουν επιτραπέζιο αλάτι και ένυδρο διοξείδιο του πυριτίου, ένα φυσικό ακίνδυνο συστατικό που δεν πρέπει να συγχέεται με καρκινογόνες ουσίες.
Τα περισσότερα συστατικά της είναι παραδοσιακά και δεν έχουν ψεκαστεί με φυτοφάρμακα ή χημικά λιπάσματα, κάνοντας τις οργανικές οδοντόκρεμες μια ασφαλής επιλογή για τα παιδιά. Ειδικά όταν αναφερόμαστε στα βότανα που συμβάλλουν στην υγεία των δοντιών και των ούλων. Για παράδειγμα, η σμύρνα «σκοτώνει» όλα τα βακτηρίδια και την πλάκα, ενώ η πρόπολη, ουσία που παράγεται από τις μέλισσες, προωθεί την καθαρή αναπνοή. Παράλληλα, το χαμομήλι της βιολογικής οδοντόκρεμας μειώνει τις φλεγμονές των ούλων και η σόδα ψησίματος απομακρύνει αποτελεσματικά την πλάκα και αποτελεί ένα ήπιο λειαντικό. Κάθε συστατικό της είναι εντελώς βιολογικό και απομακρυσμένο από τα βελτιωτικά γεύσης και τις χρωστικές χημικές ουσίες.
Οι ευεργετικές ιδιότητες της
Οι αντισηπτικές ιδιότητες της βιολογικής οδοντόκρεμας εξαλείφουν την πέτρα και την πλάκα χωρίς να φθείρουν το φυσικό σμάλτο των δοντιών, όπως οι υπόλοιπες οδοντόκρεμες. Ορισμένα προϊόντα υποστηρίζουν επίσης ότι καταπραΰνουν την ευαισθησία των δοντιών και θεραπεύουν προβλήματα ουλίτιδας και πληγών στην κοιλότητα του στόματος. Επιπλέον, οι φυσικές αρωματικές ύλες από μέντα και άλλα αιθέρια έλαια παρέχουν φρέσκια αναπνοή με μεγαλύτερη διάρκεια. Τα έλαια της καταφέρνουν και μειώνουν το στρες, ενυδατώνουν την επιδερμίδα και μπορούν να φτιάξουν τη διάθεσή μας! Άλλωστε, η βιολογική οδοντόπαστα, όχι μόνο δεν έχει συστατικά περιεχόμενα από ζώα αλλά δεν παρουσιάζει χημικά συντηρητικά, φθόριο και χρωστικές ουσίες.
Γιατί να μην επιλέξω μια συμβατική οδοντόκρεμα;
Οι περισσότεροι από εμάς αγνοούν τα τοξικά συστατικά των προϊόντων που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Κυρίως στο εξωτερικό, οι καταναλωτές προτιμούν την οργανική οδοντόκρεμα λόγω της απουσίας του θειικού νατρίου, του φθορίου και του υπεροξειδίου του υδρογόνου. Οι συγκεκριμένες δραστικές ουσίες έχουν χαρακτηριστεί ως τοξίνες που είναι ικανές να δημιουργήσουν προβλήματα στην υγεία του ανθρώπου. Τα χημικά συστατικά της συμβατικής οδοντόκρεμας ουσιαστικά φθείρουν το σμάλτο των δοντιών και στεγνώνουν το εσωτερικό του στόματος, προκαλώντας άσχημη αναπνοή. Προσοχή! Πολλοί έχουν σχετίσει τέτοιες ουσίες με προβλήματα στον εγκέφαλο, τα οστά και τα νεφρά… ειδικά όσον αφορά τα παιδιά.
Σοκαριστικό είναι το γεγονός ότι το θειικό νάτριο, που δημιουργεί τον αφρό κατά την πλύση του στόματος, είναι το ίδιο συστατικό που βρίσκεται σε απορρυπαντικά και προϊόντα καθαρισμού! Παράλληλα, το φθόριο που περιέχεται σε πολλές «κλασσικές» οδοντόκρεμες είναι ένα χημικό με άγνωστα αποτελέσματα πάνω στον οργανισμό μετά από μακροχρόνια χρήση. Άλλωστε, πρέπει να γνωρίζουμε ότι το 60% των συστατικών μιας οδοντόκρεμας μπορεί να απορροφηθεί από τον οργανισμό. Για παράδειγμα, οι τοξίνες που εντοπίζονται στις συνηθισμένες οδοντόκρεμες μπορούν να «φυλακιστούν» μέσα στο σώμα μας για όλη τη διάρκεια της ζωής μας μόνο μέσα από τη χρήση ή τη μυρωδιά τους.
